Το μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά Νανά εκδόθηκε το 1880, αλλά είχε καταρχήν δημοσιευτεί σε συνέχειες στην εφημερίδα Βολταίρος (από τις 16 Οκτωβρίου 1879 ως τις 5 Οκτωβρίου του 1880). Το βιβλίο, το οποίο έμελλε να γίνει ένα από τα δημοφιλέστερα έργα της γαλλικής λογοτεχνίας, προκάλεσε ποικίλες και έντονες αντιδράσεις στην εποχή του. Από τον Φλωμπέρ: «Εξαιρετικό! […] Αριστουργηματικό! Ο θάνατος της Νανάς είναι μιχαηλαγγελικός» και τον Ουισμάν: «Οι αστοί εξεγέρθηκαν» ως την κυβέρνηση που σκέφτηκε προς στιγμήν να απαγορεύσει την κυκλοφορία του. Η Νανά, μια πόρνη πολυτελείας, τα έργα και τις ημέρες της οποίας παρακολουθούμε σ’ αυτό το μυθιστόρημα, ανάγεται από τον Ζολά σ’ αυτό το μυθιστόρημα στο απόλυτο θηλυκό. Περιουσίες ολόκληρες αφανίζονται για χάρη της, ένα σωρό λαμπεροί χαρακτήρες σέρνονται εξουθενωμένοι στα πόδια της μέχρι του σημείου της αυτοκτονίας, ακόμα και οι γυναίκες προσπαθούν να μιμηθούν την εμφάνισή της. Η ακόρεστη δίψα της για πολυτέλεια και ηδονές όμως θα σταθεί και η αιτία της πτώσης της.
Το βιβλίο είναι ένας ύμνος για την ανδρική επιθυμία αλλά και μια κοινωνική τοιχογραφία της εποχής της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, στην οποία η ηρωίδα δεν είναι παρά μια καταστροφική δύναμη που λυμαίνεται μια διεφθαρμένη και παρηκμασμένη κοινωνία.
Στη Νανά ο Ζολά συνθέτει μαεστρικά το πολυεπίπεδο κατηγορητήριο του, κατακεραυνώνοντας την υποκρισία και την ηθική κατάπτωση της Πόλης του Φωτός. Αναγνωρίζοντας το επερχόμενο ξέσπασμα του πολέμου, ο Ζολά οδηγεί τη μοντέρνα, κοσμοπολίτισσα εταίρα στον χαμό της και αφαιρεί ταυτόχρονα από το πολιτικό καθεστώς τις δάφνες του. Σεξουαλικότητα, ιστορία και μύθοι γεννιούνται και πεθαίνουν σε ένα βίαιο συγγραφικό επίτευγμα.
ΕΓΡΑΨΕ Ο ΤΥΠΟΣ
Πέρασα χθες όλη τη μέρα μέχρι αργά το βράδυ διαβάζοντας τη Νανά και δεν κατάφερα να κοιμηθώ… Οι χαρακτήρες είναι πραγματικά εκπληκτικοί… Ένα ανυπέρβλητο βιβλίο.
Gustave Flaubert
