ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: Η ΑΝΘΡΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΕΝΟΣ ΤΡΑΓΙΚΟΥ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΥ

Ένας Έλληνας διανοούμενος συναντά έναν συνοδοιπόρο του στον χώρο του πνεύματος. Από τη συνάντηση αυτή προκύπτει ένας μικρός θησαυρός σκέψεων, ιδεών αλλά και συναισθημάτων που θα ήταν κρίμα να μένει σε γνώση των λίγων τυχερών που κάποια στιγμή άκουσαν ή διάβασαν τον Θεοδόση Τάσιο να μιλά για τον Νίκο Καζαντζάκη και να αναλύει την προσωπικότητά του και τις πολυσυζητημένες πτυχές του χαρακτήρα του. Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη και οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης με ιδιαίτερη χαρά συνεργάζονται για πρώτη φορά για να κάνουν αυτό τον μικρό θησαυρό κτήμα του φιλότεχνου κοινού. Ενός κοινού που αναζητά στη σκέψη των πνευματικών ταγών του γένους μας τη δική του αναγέννηση. Στο σύντομο αυτό δοκίμιο, ο Θεοδόσης Τάσιος αποπειράται να συμβάλει στην επανεξέταση του «θέματος Καζαντζάκη», ενός θέματος που είναι σε συνεχή εκκρεμότητα και η σοβαρή επανεκτίμησή του αναβάλλεται συνεχώς: «Χρέος μας», τονίζει ο συγγραφέας, «είναι να κατανοήσουμε τις πάμπολλες αντιφάσεις του Καζαντζάκη, οι οποίες φαίνεται ότι οφείλονται στην αναμφισβήτητη ιδιοτυπία του και στις εσωτερικές συγκρούσεις τις οποίες η ιδιοτυπία αυτή μοιάζει να εκτρέφει (ή και να εκφράζει): Καταρχήν, και πριν απ’ όλα, ήταν παθιασμένος με την Ιστορία και με τις Φιλοσοφικές Ιδέες – σε καμμιά περίπτωση δεν ήταν ένας απλός Τεχνίτης του λόγου. Όμως, έχοντας μια πολυδιάστατη αντίληψη για το Είναι (νοιώθοντας ότι η Υπόσταση δεν προσπελαύνεται μόνον με τη Διάνοια), ήθελε να τις βιώνει αυτές τις Ιδέες. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, τον τράβαγε κατά καιρούς κι η Δράση. Και απ’ το φιλοσοφικό του ‘‘πιστεύω’’, και απ’ τη Συνανθρωπική του ευαισθησία, ήθελε κατά καιρούς να παρεμβαίνει στο κοινωνικό γίγνεσθαι – παρά το γεγονός ότι τέτοιου είδους δράσεις τον έβγαζαν απ’ την έμμονη (με νύχια και με δόντια) συγγραφική του τροχιά. Από τούτην τη βασική διχοστασία ενδιαφερόντων δημιουργούνταν και συνθήκες που μεγάλωναν τις πιθανότητες εμφάνισης ‘‘αντιφάσεων’’ στο πλαίσιο της πολιτικής δραστηριότητας του Καζαντζάκη». Συνέκδοση του Μουσείου Νίκου Καζα